Samenwerking
Heel wat bibliotheken werken samen met andere verenigingen om een leesgroep te organiseren en dit op verschillende manieren.
Soms staat de bibliotheek bijvoorbeeld enkel in voor de ondersteuning van de leesgroep van de vereniging waarmee ze samenwerkt door de boekexemplaren te verzamelen en een geschikte locatie te voorzien. In andere gevallen organiseert de bibliotheek de leesgroep grotendeels zelf en voert dan ook zelf promotie, werft leesgroepleden, voorziet achtergrondinformatie voor de boekbespreking en besteedt eventueel de begeleiding van de leesgroep uit aan een organisatie.
Mogelijke samenwerkingspartners zijn volgens het onderzoek van VCOB Davidsfonds, KVLV, KAV, Vormingplus, Markant, het cultureel centrum, VVVG, Gezinsbond, OKRA en Leesweb.
Verschillende bibliotheken zijn zich in het kader van het streekgericht bibliotheekbeleid gaan organiseren in regionale samenwerkingsverbanden. Het idee van het VCOB om peter- en meterschappen in te richten zou binnen het kader van deze streekgerichte samenwerkingsverbanden gerealiseerd kunnen worden. Bibliotheken met bestaande leesgroepen kunnen de bibliotheken van het samenwerkingsverband die een leesgroep willen opstarten ondersteunen en adviseren. De bibliotheken binnen een regionaal samenwerkingsverband werken immers vaak samen en hebben regelmatig overleg- en ontmoetingsmomenten.
Terug naar bovenaan pagina
Promotie
Er bestaan verschillende mogelijkheden en kanalen om promotie te voeren voor een leesgroep.
Uit het onderzoek van VCOB in 2004 bleek dat de leesgroepleden zelf de leesgroep voornamelijk mondeling promoten. Ook de bibliotheek gebruikt mond-aan-mondreclame en verspreidt flyers of folders. Bij bibliotheken die samenwerken met een organisatie wordt de leesgroep ook gepromoot via het krantje of magazine van de partner. Bibliotheken voeren ook soms promotie via het krantje of magazine van de stad of gemeente. Door sommige bibliotheken werden ook de kanalen van de provincie en de lokale media aangewend.
Na het onderzoek naar leesgroepenwerking in Vlaamse bibliotheken concludeerde VCOB dat een landelijke promotiecampagne met promotiematerialen voor bibliotheken en bovenlokale ondersteuning van bibliotheken om lokale promotie voor leesgroepen te voeren wenselijk was. Ook lezers die geïnteresseerd zijn in een leesgroep centraal (online) informatie aanbieden helpt volgens VCOB bij de promotie van leesgroepen. Via deze leesgroepen-wiki wordt leesgroepeninformatie gecentraliseerd en via de databank van leesgroepen kunnen potentiële leesgroepleden zien welke leesgroepen in hun regio worden ingericht.
Een themastand in de bibliotheek met de boeken die op de leesagenda staan en een informatiebrochure over de leesgroep is ook een mogelijkheid om promotie te voeren voor de leesgroep naar de bibliotheekgebruikers toe. Folders en affiches van de leesgroep verspreiden in de naburige boekhandels kan ook helpen om potentiële leesgroepleden te bereiken.
Intussen zijn er nog meer promotiekansen bijgekomen. Websites van verenigingen en de stad of gemeente worden volop gebruikt om informatie over leesgroepen te verspreiden. Voorbeelden hiervan zijn Vormingplus Gent-Eeklo, leesgroep bibliotheek Ninove en volwassenenleesgroepen van bibliotheek Gent. De leesgroepsamenkomsten laten opnemen in de agenda op de website van UiT in Vlaanderen kan ook bijdragen tot de zichtbaarheid van de leesgroep. Er zijn ook leesgroepen die zelf een website creëren, zoals leesgroep de Maas-demoisellen, leesgroep De Leeskaravaan en leesgroep De Boekerij.
Sommige bibliotheken hebben een blog en voeren hierop promotie voor leesgroepen. Bibliotheek Brugge en bibliotheek Wichelen, bijvoorbeeld, stellen hierop het te bespreken boek centraal. Bibliotheek Kortrijk geeft een maandelijks overzicht van de bibliotheek- en andere leesgroepen die in de omgeving zullen plaatsvinden.
Bibliotheken met een account op Facebook, zoals bijvoorbeeld bibliotheek Halle, bibliotheek Permeke (Antwerpen) en bibliotheek Gent, kunnen de leesgroepsessies bijvoorbeeld als evenement op het prikbord aankondigen en foto's van de bijeenkomst erop plaatsen. Bibliotheek Lovendegem, bijvoorbeeld, kondigt de samenkomsten van leesgroep Open Boek aan als een evenement op Facebook.
De bibliotheek van Breda (NL) voert onder meer promotie voor de leesgroep door de publiekscatalogus aan te passen.
Voorbeelden van promotiematerialen
Hier kunnen bibliotheken promotiematerialen voor leesgroepen met elkaar delen.
Terug naar bovenaan pagina
Leesgroepleden
Het onderzoek van VCOB bracht de samenstelling van bibliotheekleesgroepen voor volwassenen in kaart.
De leesgroepen hebben een overwegend vrouwelijk publiek. Mannen zijn bijna altijd in de minderheid, maar zorgen vaak voor andere invalshoeken tijdens de boekbesprekingen. Ook een verschil in leeftijd en achtergrond van de leesgroepleden kan zorgen voor boeiende leesgroepsessies. Na verloop van tijd worden de deelnemers mondiger en gaan ze zowel technisch als inhoudelijk anders lezen. Leesgroepen zijn vaak dynamisch in hun samenstelling: elk jaar zijn er afhakers en nieuwkomers. Deelnemers die stoppen doen dit voornamelijk uit tijdsgebrek. Als algemene richtlijn bestaat een leesgroep best uit minstens 6 tot maximaal 16 deelnemers om enerzijds genoeg variatie in het gesprek te krijgen en anderzijds iedereen aan het woord te kunnen laten.
In de enquête bij leesgroepen ondersteund door Oost-Vlaamse bibliotheken werd het vrouwelijke karakter van leesgroepen ook weerspiegeld: 84 % van de respondenten waren vrouwen en 16 % mannen. De leeftijd lag bij 86% van de respondenten tussen 40 en 69 jaar.
Het karakter en de houding van de leesgroepleden zal de aanpak van de begeleider en de gespreksvorm sterk beïnvloeden.
Er bestaan ook leesgroepen voor specifieke doelgroepen, zoals bijvoorbeeld multiculturele leesgroepen en leesgroepen voor laaggeletterden.
Door het succes van de KJV-leesgroepen is er in bibliotheken ook soms vraag naar de oprichting van een leesgroep 16+. Bibliotheek Lokeren en Oosterzele delen hun ervaringen over het organiseren van een jongerenleesgroep.
Terug naar bovenaan pagina
Begeleiding
Sommige bibliotheken werken met een vaste leesgroepbegeleider vanuit de leesgroep zelf, het bibliotheekpersoneel, de bibliotheekgebruikers of van buitenaf. In andere leesgroepen nemen de leden beurtelings de rol van begeleider op zich. Het afwisselen van beide begeleidingswijzen is ook een mogelijkheid. Bibliotheken kunnen een beroep doen op organisaties zoals Davidsfonds en Leesweb voor het vinden van een externe begeleider.
Taken van een leesgroepbegeleider
- De bespreking voorbereiden door het boek aandachtig te lezen en secundaire literatuur te raadplegen
- Het boek begrijpbaar maken voor de leesgroepleden
- De juiste vragen stellen om het boek uit te diepen en de discussie aan te moedigen
- Boekentips geven
- De leesgroepleden naar elkaar laten luisteren ondanks eventuele meningsverschillen
- Iedereen de kans geven aan het woord te komen door subtiel zwijgers aan te moedigen en veelpraters te bedaren
- Actief luisteren naar de leesgroepleden en interesse tonen in hun mening
- Het taalgebruik en niveau van literaire analyse afstemmen op het niveau van de leden
- Een evenwicht zoeken tussen het sociale aspect van de leesgroep en de literaire uitdieping
- Het gesprek gestructureerd laten verlopen door regelmatig samenvattingen te maken, bijvragen te stellen, suggesties te geven en bij te sturen als er van het boek wordt afgeweken.
- Het leesplezier van de leesgroepleden vergroten en hen nieuwe zaken laten ontdekken
- ...
(zie ook Inhoudelijke uitwerking leesgroep)
Op de ontmoetingsdag voor leesgroepen werden tips uitgewisseld voor het begeleiden van leesgroepen.
In het boek Ideeën voor leesgroepen bespreekt Elke Spooren de rol van de leesgroepbegeleider. De manier waarop de leesgroepbegeleider te werk gaat wordt volgens Spooren beïnvloed door vijf factoren:
- Ten eerste kunnen verschillende aspecten van het boek, zoals thema, structuur of stijl, de werkwijze van de begeleider beïnvloeden. Een boek met een moeilijke structuur of stijl vraagt bijvoorbeeld om een grondige voorbereiding. Een boek met een thema dat de leden gemakkelijk uitnodigt om over eigen ervaringen te praten zorgt ervoor dat de leesgroepbegeleider het gesprek sterk zal moeten sturen om niet te ver van het boek af te wijken.
- De tweede factor is de achtergrondkennis van de begeleider. Deze achtergrondkennis bestaat zowel uit literaire als agogische kennis. Het zijn vaardigheden waarin de begeleider zich kan bijscholen en waarin hij of zij kan groeien door ervaring.
- Een derde beïnvloedende factor is de gerichtheid van de leesgroepbegeleider. Een leesgroepbegeleider moet een evenwicht zoeken tussen taak- en relatiegerichtheid tijdens de leesgroepsessie. De taak in kwestie is de bespreking van het leesgroepboek en de relatiegerichtheid vertaalt zich in het zorgen voor groepsvorming en een aangename sociale band tussen de leesgroepleden.
- De achtergrondkennis van de deelnemers vormt de vierde factor. Wanneer de literaire achtergrondkennis van de leesgroepleden groot is, zal de begeleider het leesgroepgesprek minder inhoudelijk moeten stofferen en eerder leiden als moderator. In een leesgroep met minder belezen deelnemers is het aan de leesgroepbegeleider om de leden te ondersteunen bij de inhoudelijke analyse van het boek door achtergrondinformatie aan te wenden.
- De laatste factor is de betrokkenheid van de deelnemers. Bij een stille leesgroep kan de begeleider stimulerend optreden door gerichte vragen te stellen en iedereen aan te moedigen. In een spraakzame groep kan de begeleider door een sturende houding voorkomen dat de gesprekken afdwalen van het leesgroepboek.
Opleidingen voor leesgroepbegeleiders
Onder andere Leesweb biedt een cursus leesgroepbegeleider aan.
Voor literaire bijscholing kunnen leesgroepbegeleiders terecht bij verschillende organisaties, waaronder Leesweb, Davidsfonds, Bibliotheekschool Gent en Vormingplus.
Via de online cursus Literair Lezen van Open Universiteit Nederland kan de leesgroepbegeleider zichzelf ook bijscholen op gebied van verhaalanalyse.
In deze databank kunnen begeleiders hun gegevens invoeren en aanpassen zodat bibliotheken hen kunnen contacteren voor leesgroepbegeleiding. Uit het onderzoek van VCOB bleek immers dat het voorbereiden en begeleiden van leesgroepsessies het vaakst wordt uitbesteed door bibliotheken. Het vinden van een geschikte begeleider werd door bibliotheken ook ervaren als een moeilijke taak bij het organiseren van een leesgroep. Deze databank kan die zoektocht enigszins vergemakkelijken.
Tips om een leesgroepbegeleider te ondersteunen
Volgens het onderzoek van VCOB hebben bibliotheken niet alleen nood aan ondersteuning bij het vinden van leesgroepbegeleiders, maar ook aan advies om goede begeleiders te houden.
In de eerste plaats zijn een goede communicatie tussen de bibliotheek en de begeleider en duidelijke afspraken omtrent de taakverdeling belangrijk. De bibliotheekmedewerker zorgt er bijvoorbeeld voor dat hij of zij op tijd in de bibliotheek aanwezig is om de begeleider binnen te laten en zich te laten voorbereiden op de leesgroepsessie. Het is belangrijk dat de gemaakte afspraken ook effectief worden nageleefd. Indien het bijvoorbeeld niet afgesproken is met de begeleider om de bibliotheek af te sluiten en alles op te ruimen dan is het ook de bedoeling dat de bibliotheekmedewerker deze verantwoordelijkheid steeds op zich neemt en dit na verloop van tijd niet zonder enig overleg aan de begeleider overlaat.
De bibliotheek kan ook zorgen voor de juiste omkadering en de afgesproken logistieke ondersteuning door bijvoorbeeld steeds water te voorzien voor de begeleider, de kopieën van de documentatiebundel te maken en klaar te leggen, de boekexemplaren en aangevraagde audiovisuele apparatuur te voorzien.
Regelmatig overleg tussen de bibliotheek en de leesgroepbegeleider is belangrijk voor een goede samenwerking. Beide partijen kunnen dan nagaan wat nog kan verbeteren. De bibliotheek kan bijvoorbeeld vragen of de huidige ondersteuning voor de begeleider naar wens is en of de communicatie naar de leesgroepleden toe optimaal verloopt. De begeleider kan vaak via de bibliotheek te weten komen hoe de leesgroepleden de leesgroep ervaren. Feedback is belangrijk voor de leesgroepbegeleider om te weten of hij zij goed bezig is of best een aantal zaken kan bijsturen. Een leesgroep bestaat vaak uit mensen met verschillende (lees)achtergronden en meningen en om tegemoet te komen aan de wensen van alle deelnemers kan een evaluatie van de leesgroep een handig instrument zijn. In samenspraak met de begeleider kan de bibliotheek bijvoorbeeld in de helft van of na het eerste leesjaar de leesgroepleden anoniem een evaluatieformulier laten invullen dat naar de tevredenheid peilt over de grootte van de leesgroep, de boekenkeuze, de begeleiding, de communicatie, het verloop van de discussies, het literaire niveau, de documentatiebundel en het gebruik ervan, de locatie, de tijdsindeling,… Op deze manier kan de bibliotheek gerichte feedback geven aan de begeleider en kan het afhaken van leesgroepleden uit ontevredenheid voorkomen worden. Via SurveyMonkey bijvoorbeeld kan de evaluatieve enquête van de leesgroep online gehouden worden.
Terug naar bovenaan pagina
Samenkomsten
Locatie en tijdstip
Een leesgroep vindt liefst plaatsin een goed verluchte, verlichte, verwarmde ruimte en op een toegankelijke locatie. Leesgroepen die in de bibliotheek zelf doorgaan kunnen best buiten de openingsuren plaatsvinden of in een rustig gedeelte van de bibliotheek. De tafels kunnen best zo opgesteld worden dat alle leesgroepleden elkaar en de begeleider goed kunnen zien tijdens de bespreking. Het is ook wenselijk dat de inkleding van de ruimte de aandacht van de leesgroepleden niet te veel afleidt.
Een leesgroep duurt gemiddeld anderhalf tot twee uur en eventueel met een kwartier tot half uur pauze ertussen. Leesgroepen kunnen plaatsvinden in de voormiddag, namiddag of avond. Dit tijdstip hangt vaak af van de doelgroep. Een seniorenleesgroep kan bijvoorbeeld in de voormiddag georganiseerd worden, een jongerenleesgroep wordt vaak op woensdagnamiddag ingericht en een volwassenenleesgroep vindt meestal plaats op een weekavond of zaterdagvoormiddag.
De eerste samenkomst
Tijdens de eerste samenkomst worden praktische afspraken gemaakt omtrent de indeling van de sessies: wat is de tijdsindeling, zal er een pauze worden ingelast of niet, kan er gedronken worden tijdens of na de sessies,... Contactgegevens kunnen worden uitgewisseld zodat de deelnemers gemakkelijk op de hoogte gebracht kunnen worden indien er bijvoorbeeld een sessie verplaatst moet worden.
Via de enquête bij leesgroepleden van Oost-Vlaamse bibliotheken werd onder andere de manier om leesgroepafspraken te communiceren in kaart gebracht. Het meest gebruikte medium is e-mail (85 %), gevolgd door mondelinge communicatie (68 %). Ook telefonisch (21 %) worden afspraken gemaakt met de leesgroepleden. Daarnaast brengt de website van de bibliotheek (12 %) sommige leesgroepleden op de hoogte van leesgroepafspraken. Minder gebruikte communicatiekanalen zijn de online nieuwsbrief van de bibliotheek (5 %), sms (3 %), internettoepassingen zoals facebook, chat of blog (3 %) en de gedrukte nieuwsbrief van de bibliotheek (2 %). Uit deze enquête bleek ook dat de meeste leesgroepleden tevreden zijn over de huidige manier om afspraken te communiceren binnen de leesgroep.
Data voor de sessies van het komende leesjaar worden ook vastgelegd tijdens de eerste leesgroepsessie. De meeste leesgroepen komen maandelijks of om de twee maanden op dezelfde dag van de week en hetzelfde tijdstip samen. Tijdens schoolvakanties worden meestal geen leesgroepsessies gepland. Een doodle kan een handig en overzichtelijk instrument zijn om via elektronische weg de meest geschikte data te bepalen voor de bijeenkomsten of extra activiteiten.
Tijdens de eerste bijeenkomst hoort de begeleider wat de leeservaring en de verwachtingen over de leesgroep zijn van de leden. De begeleider kan dit achterhalen door bijvoorbeeld te vragen wat de leden lezen in hun vrije tijd, wat ze graag lezen, welk genre hen niet meteen aanspreekt, waarover ze graag meer zouden willen weten en lezen en waarom ze zich hebben aangesloten bij de leesgroep. Op basis van het leesgedrag en de verwachtingen van de leesgroepleden kan de begeleider afleiden wat het literaire niveau van de sessies behoort te zijn en hoeveel ruimte er is voor sociale gesprekken. Van bij het begin worden hierover dan ook best duidelijke afspraken gemaakt. Er kan bijvoorbeeld afgesproken worden dat er voor de pauze enkel over het boek gediscussieerd wordt, na de pauze over de ruimere maatschappelijke context en indien gewenst na afloop van de sessie ruimte laten voor het delen van persoonlijke ervaringen. Verder informeert de begeleider de leden over hoe de sessies inhoudelijk zullen verlopen, welke aspecten aan bod zullen komen en hoe een boek in de leesgroep besproken wordt. In sommige leesgroepen is het de gewoonte dat de leesgroepleden van de begeleider op voorhand inhoudelijke vragen over het boek krijgen. Zo kunnen de leden hierover nadenken tijdens het lezen en zich op de leesgroepsessie voorbereiden. In andere leesgroepen lezen de leden liever gewoon het boek en laten de discussievragen tijdens de leesgroepbijeenkomst op zich afkomen.
Bij de start van de leesgroep worden ook best afspraken gemaakt over de omgangsvormen door te bespreken hoe de leesgroepleden elkaar en de begeleider zullen aanspreken, of er naambordjes worden gezet om elkaar te leren kennen en hoe de leesgroepleden het woord zullen vragen. De begeleider benadrukt ook best dat het de bedoeling is om naar elkaar te luisteren in een leesgroep en elkaar te laten uitspreken. Want ook al is er zeker ruimte voor discussie in een leesgroep deze discussie moet op een respectvolle manier kunnen verlopen. De leesgroepleden moeten ook erkennen dat verschillende meningen net een meerwaarde zijn in de leesgroep.
Ook afspraken over de boekenkeuze moeten gemaakt worden tijdens de eerste samenkomst: hoe ver vooruit zullen de boekentitels worden vastgelegd, brengt de begeleider en/of de leesgroepleden de leessuggesties aan, hoe zal de beslissing genomen worden,... De keuze van het leesgroepboek kan ook via elektronische weg gebeuren.
Ten slotte kan de begeleider best van in het begin benadrukken dat het leesplezier het hoogste doel is van de leesgroep. Het is uiteraard de bedoeling dat de leesgroepleden het boek hebben gelezen tegen de bijeenkomst. Maar smaken verschillen en als het lezen van een bepaald leesgroepboek het leesplezier dreigt aan te tasten dan kan men het beter niet uitlezen. De leesgroepleden moeten een boek wel een kans geven en beseffen dat ze door nieuwe zaken te lezen en te beoordelen aan literaire smaakvorming doen. Vaak gebeurt het overigens dat op basis van de bespreking van een minder gesmaakt boek in de leesgroep een aantal leden het boek toch opnieuw een kans geven.
Boekexemplaren verzamelen
Sommige leesgroepleden kiezen ervoor om de leesgroepboeken zelf te kopen. Toch is het belangrijk om deelname aan de leesgroep zo toegankelijk mogelijk te houden door als bibliotheek gratis de nodige exemplaren van het te lezen leesgroepboek te voorzien. Bibliotheken kunnen hiervoor gebruik maken van IBL en de Kenniskantoor wiki.
Virtuele leesgroepen
Er bestaan tegenwoordig ook leesgroepen en individuele lezers die niet fysiek samenkomen, maar enkel via internet boeken bespreken of recensies, boekentips en beoordelingen delen.
Uit het onderzoek van Jeroen Cappelle in 2006 bleek dat 4% van de ondervraagde leesgroepleden lid waren van een virtuele leesgroep of zich hierbij wilden aansluiten. In de recentere enquête bij leesgroepen ondersteund door Oost-Vlaamse bibliotheken werd de vraag gesteld of de leesgroepleden via internet met de leesgroep over boeken wensten te praten. Hierop gaven 18% van de respondenten een positief antwoord.
Hieronder worden een aantal voorbeelden besproken die ook verzameld zijn onder de tag bundle “virtuele leesgroepen” op Delicious.
Nederlandstalige voorbeelden:
Op de website van Boekentaal wordt de virtuele ontmoetingsplaats voor boekenliefhebbers Mijn boekenplank aanbevolen. Maar deze website is net zoals Boekdelers vervangen door De boekensalon waar lezers boekentitels kunnen ingeven en beoordelen, tips en aanbevelingen krijgen op basis van hun lezersprofiel en in contact kunnen komen met andere lezers en online hun leeservaringen kunnen uitwisselen. Individuele lezers kunnen zich aansluiten bij een virtuele leesgroep om te discussiëren over een boek, maar ook leesgroepen die fysiek samenkomen zijn actief op dit platform.
Boeklezers noemt zichzelf een netwerk voor sociaal lezen. Lezers kunnen hun meningen delen en zich via het luik Clubs aansluiten bij een online leesclub of er zelf een opstarten.
Op de website van Boekgrrls kunnen lezers zich inschrijven om via een mailinglijst onder andere boeken te bespreken. De besprekingen zijn opzoekbaar per titel, auteur of leesmaand.
Via My Discoveries bij zoeken.bibliotheek.be kunnen lezers boekenlijsten aanleggen, tags toekennen, waarderingen geven en recensies schrijven en deze zichtbaar maken voor anderen in deze sociale catalogus. Ook bijvoorbeeld de online catalogus van bibliotheek Drenthe biedt deze mogelijkheden aan en op de startpagina kan je onder andere de recentst geplaatste recensies meteen raadplegen.
Dizzie.nl bestempelt zichzelf als een community waar lezers boeken kunnen ontdekken en boekenliefhebbers elkaar kunnen treffen. Lezers kunnen hun boekencollectie online bijhouden en delen met anderen. Verder kunnen boeken beoordeeld en gerecenseerd worden. Elk lid heeft een persoonlijke blog binnen Dizzie.nl waarop ook foto’s en filmpjes geplaatst kunnen worden en andere leden op de blogberichten kunnen reageren. Boeken kunnen snel opgezocht worden op titel of auteur en verder biedt Dizzie.nl onder andere toplijsten op jaar en genre, een literair agenda, auteursinterviews en een overzicht van de door leden geplaatste (boeken)filmpjes aan.
De drukfabriek is een online boekenclub van VPRO in de vorm van een Ning-netwerk. Leden kunnen over boeken discussiëren op het forum en zelf boeken en leeservaringen toevoegen. Ook kunnen groepen zich inschrijven en virtueel samen literaire discussies houden zoals bijvoorbeeld de Poëziegroep die elke maand een nieuw gedicht bespreken.
Ezzulia.nl is een online ontmoetingsplaats voor liefhebbers van boeken. Om de twee maanden wordt een nieuw boek toegevoegd waarover lezers kunnen discussiëren op het forum. De website biedt verder ook onder andere interviews, recensies en leestips aan.
Op de website van uitgeverij De Geus kunnen lezers zich aansluiten bij leesgroepen rond bepaalde onderwerpen, auteurs of genres en online discussiëren over de gelezen boeken.
Op de website Iedereen leest kan iedereen de geselecteerde boeken becommentariëren en boeken toevoegen om te bespreken.
Kinder- en Jeugdjury Vlaanderen biedt op haar website de zogenaamde KJV-internetjury de mogelijkheid om de genomineerde boeken te beoordelen en leeservaringen uit te wisselen. Ook het samenwerkingsverband De Vijf (openbare bibliotheek Deinze, Destelbergen, Lochristi, Melle en Merelbeke) heeft een KJV-blog opgericht zodat kinderen die lid zijn van een bibliotheek waar de KJV-leden niet samenkomen de kans krijgen om de KJV-boeken online te bespreken. In de bibliotheken van het samenwerkingsverband waar de KJV-groepen wel samenkomen, wordt deze blog als aanvulling op de fysieke leesgroepsessies gebruikt.
Op de blog van De Leesclub worden boeken gerecenseerd en beoordeeld door bloggers en gastrecensenten. Andere lezers kunnen hierop reageren of zelf een boek recenseren als gastrecensent.
Leestafel bevat boekenrecensies en biedt een forum aan waar over deze boeken kan gediscussieerd worden. Er wordt ook per twee maanden een “samenleesboek” geselecteerd waarover op het forum meningen kunnen uitgewisseld worden in een virtuele leesgroep.
Via LibraryThing kunnen lezers hun boeken in verzamelingen plaatsen, taggen, beoordelen, recenseren, leessuggesties krijgen en de virtuele boekenkast van andere lezers raadplegen. De parelketting is een voorbeeld van een leesgroep die boeken bespreekt via LibraryThing.
Ook op Literatuurplein.nl kunnen lezers onder andere reageren op boekrecensies wanneer ze zich inloggen.
De krant NRC Handelsblad heeft ook een online leesgroep waar lezers met de redactie van de rubriek Boeken kunnen discussiëren aan de hand van vier artikels die medewerkers elke maand over een bepaald boek publiceren in de krant en op nrcboeken.nl.
Wat lees jij nu is een online community voor boekenliefhebbers. Lezers en ook auteurs kunnen hun mening delen over de boeken die ze gelezen hebben.
Engelstalige voorbeelden:
Book Glutton is een website waar individuele lezers of leesgroepen zowel boeken kunnen lezen als bespreken. Bepaalde boeken zijn gratis te lezen, voor andere titels moeten de lezers betalen. Deze virtuele leesgroep biedt ook de mogelijkheid om boeken diepgaand te bespreken, zelfs tot op het niveau van de alinea's:
Book Lovers Wiki is een voorbeeld van een wiki waarop boeken werden besproken door een leesgroep verbonden aan Princeton Public Library.
Op Book Movement kunnen lezers en leesgroepen zich inloggen om boeken met bijbehorende reading guides online te beoordelen en te bespreken.
Bij Connect via Books is het in de eerste plaats de bedoeling om via de boeken die de lezer graag leest in contact te komen met lezers met gelijkaardige literaire smaak. De lezers kunnen boeken recenseren, beoordelen, leessuggesties krijgen en erover discussiëren met andere lezers.
Sno-Isle Libraries en andere bibliotheken in de Verenigde Staten en Canada bieden lezers in samenwerking met Dear Reader Online Book Clubs aan. Lezers kunnen zich gratis online inschrijven bij een leesgroep die boeken van een bepaald genre, voor een bepaalde leeftijd of zelfs luisterboeken aanbiedt. Elke weekdag krijgen de leden van die leesgroep dan een e-mail met een fragment dat in vijf minuten gelezen kan worden. Zo hebben de leden per week 2 tot 3 hoofdstukken online gelezen en ze kunnen het boek natuurlijk ook in de bibliotheek uitlenen. De boeken kunnen vervolgens besproken worden op het Book Forum.
Ook via DailyLit kunnen lezers fragmenten uit boeken krijgen die ze willen lezen en dit kan via e-mail of RSS feed. Sommige boeken zijn volledig gratis, voor andere titels moeten de lezers betalen. De lezers moeten zich registreren om de boeken te bespreken op het discussieforum, de boeken te beoordelen en recensies te schrijven, lezers te leren kennen met dezelfde literaire smaak, boekenlijsten aan te leggen en om de DailyLit-boekfragmenten cadeau te geven aan anderen.
Op de sociale netwerksite Gather is er een boekensectie Gather Books Essential waar leden onder andere boeken kunnen aanraden, recenseren en hun mening delen.
Good Reads is een uitgebreide online community waar lezers onder andere hun boeken kunnen recenseren, beoordelen, in zelfgemaakte of bestaande lijsten plaatsen, leessuggesties krijgen en lezers met gelijkaardige literaire smaak ontmoeten. Boeken zijn opzoekbaar op onder andere titel, auteur, genre en verschillende rubrieken. Ook informatie over de auteur, literaire quizzen, evenementen en videofragmenten zijn terug te vinden op deze website. Er zijn ook aparte pagina’s voor leesgroepen of individuele lezers die over bepaalde boeken willen discussiëren. Deze groepen kunnen publiek, gemodereerd, beperkt toegankelijk of geheim zijn.
Revish is een website voor het recenseren van boeken, lezers kunnen leeslijsten bijhouden en delen en zich aansluiten bij specifieke lees- en discussiegroepen.
Via Shelfari kunnen lezers ook hun virtuele boekenplank creëren en delen door boeken te recenseren, te beoordelen, te taggen en in lijstjes te catalogiseren. Daarnaast kunnen lezers zich aansluiten bij verschillende leesgroepen of gelijkaardige lezers ontmoeten om online over boeken te discussiëren.
Op weRead kunnen lezers zich onder andere aansluiten bij Book Clubs, leessuggesties krijgen, gelijkaardige lezers vinden, literaire quizjes oplossen en meningen delen over boeken.
Terug naar bovenaan pagina
Financiering
De kosten voor de leesgroep worden vaak gedragen door de bibliotheek en de eventuele samenwerkingspartner. Sommige bibliotheken kiezen er ook voor om per leesgroepsessie aan de leden een bijdrage te vragen.
Kosten die bij de organisatie bij een leesgroep komen kijken kunnen bijvoorbeeld IBL-kosten, de huur van een locatie, kopiekosten van de documentatiebundels, promotiemateriaal, drank en de vergoeding van een externe begeleider zijn.
Deze kosten kunnen gedrukt worden door bijvoorbeeld de documentatiebundels via Google Documenten te verspreiden, door de leesgroep in de bibliotheek zelf te laten plaatsvinden, door ook online promotie te voeren en door de leesgroepleden de boekexemplaren te laten uitwisselen zodat er minder exemplaren via IBL moeten besteld worden. Voor drank en eventuele versnaperingen kan een bijdrage gevraagd worden aan de leden of door de leden zelf in beurtrol voorzien worden. De leesgroep laten begeleiden door een bibliotheekmedewerker of vrijwilliger is natuurlijk ook goedkoper dan een externe begeleider.
Voor auteurslezingen voorziet Stichting Lezen een financiële bijdrage als er aan bepaalde voorwaarden is voldaan.
Terug naar bovenaan pagina
Comments (0)
You don't have permission to comment on this page.